Gewoonten

“Het boek dat ik met Jaap van ’t Hek schreef, heet ‘Onderweg – Pragmatisch veranderen in robuuste organisaties’. Robuust wordt door ons niet uitgelegd als groot en log, maar in termen van stabiel en trouw aan gewoonten. Een kwaliteit dus, maar wel een waar je last van kunt hebben. Over gewoonten hoef je niet meer na te denken. Dat heeft voordelen, want je kunt daardoor je werk snel doen en blijft er ruimte over in je hoofd voor de moeilijke dingen. Maar als je wilt veranderen kan dat in de weg zitten. Er moet gedrag voor in de plaats komen waar je minder bedreven in bent. Wat je eenmaal hebt geleerd, leer je niet zo gemakkelijk meer af. Probeer maar eens een nieuwe sport; eerst ben je alleen bezig met de techniek. Heb je die onder de knie, dan kun je meer tactisch en strategisch gaan spelen.”

Nieuwe systemen

“Elke financial weet dat als er een nieuw systeem aankomt – voor planning en control bijvoorbeeld – dat velen toch nog even hun eigen excelsheet ernaast houden. Dat doen ze omdat ze daar handiger en slimmer mee zijn dan met het nieuwe systeem. De vraag is: hoe lang mag je oude vaardigheden naast de nieuwe laten bestaan? Als er geen sprake is van continuïteitsverlies, dan moet je zo snel mogelijk oude systemen weghalen, het nieuwe aan- en het oude afleren. Is er veel continuïteitsrisico, dan houd je het oude systeem nog in de lucht, want je weet dat er door onwennigheid fouten worden gemaakt. Van belang is verder dat nieuwe systemen moeten aansluiten op de patronen van mensen en hun echte werk. Is dat niet zo, dan is de kans groot dat veel mensen niet doen wat er van ze wordt verwacht en creëer je een systeem naast een systeem. Dan wordt het een techniekje, geen wezenlijke verandering.”